Ονειρολόγιο

"Όταν αποφάσισα για πρώτη φορά να γράψω, ή κυριολεκτικώτερα να καταχωρήσω τα όνειρά μου στο "Ονειρολόγιό" μου, όπως ακριβώς ένας άλλος θα καταχωρούσε τις σκέψεις του στο "Ημερολόγιό" του, το έκανα με τη σκέψη, ότι ο σουρρεαλισμός παρ' όλα τα σημαντικά επιτεύγματά του στη λογοτεχνία και περισσότερο στις εικαστικές τέχνες, δεν παύει μολαταύτα να είναι, τουλάχιστο εν μέρει, μια ηθελημένη προσπάθεια πρωτοτυπίας στην έκφραση. Δεν νομίζω δηλαδή ότι ο πρωτότυπος αυτός όντως τρόπος εκφράσεως είναι απόλυτα αποτέλεσμα "ψυχικού αυτοματισμού" κατά τον ορισμό του Andre Breton. Στις εικαστικές τέχνες μολαταύτα τα πράγματα φαίνονται κάπως διαφορετικότερα. Ένας σουρρεαλιστικός πίνακας του Salvador Dali, ή του Max Ernst, ή του Rene Magritte "πείθει" περισσότερο από ένα σουρρεαλιστικό κείμενο, ίσως επειδή η ονειρική ατμόσφαιρα σ' έναν πίνακα σουρρεαλιστικό είναι περισσότερο έκδηλη παρά σ' ένα κείμενο. Και όμως υπάρχουν κείμενα, που δεν είναι καθαυτό σουρρεαλιστικά, που μολαταύτα αποπνέουν αυτή την ονειρική ατμόσφαιρα, όπως μερικά κείμενα του Poe, του Thomas de Quincey, του Kafka κ.ά. Στο βασίλειο τέλος του Μορφέως σταματάει εντελώς η έλλογη σκέψη και παραχωρεί τη θέση της στους εξωλογικούς στοχασμούς του υποσυνειδήτου. [...]" Δημ. Στ. Δήμου