Sonderkommando

Ο Σλόμο Βενέτσια (γενν. 1923), Eβραίος από την ιταλική εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης, μεταφέρθηκε τον Απρίλιο του 1944 σε ηλικία 21 ετών στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου, όπου εντάχθηκε στο σώμα των Sonderkommando, του οποίου είναι ένας από τους ελάχιστους επιζώντες. Αυτά τα "ειδικά σώματα" ήταν επιφορτισμένα από τους SS να αδειάζουν τους θαλάμους αερίων και να καίνε τα σώματα των θυμάτων προτού οδηγηθούν και οι ίδιοι σε θανάτωση έπειτα από κάποιους μήνες "υπηρεσίας". Στο τέλος του πολέμου δεν υπήρχαν παρά μερικές δεκάδες επιζώντες, εκ των οποίων ελάχιστοι μίλησαν, και μάλιστα μονάχα αποσπασματικά, για την περίοδο αυτή. Ο Σλόμο Βενέτσια είναι ο μοναδικός άνθρωπος που μπόρεσε να αφηγηθεί ολόκληρη την ιστορία του, το ταξίδι του στα βάθη μιας επίγειας κόλασης. Η αφήγηση του Σλόμο Βενέτσια, άμεση και χωρίς ρωγμές, επιβεβαιώνει τα λόγια του Πρίμο Λέβι: "Η σύλληψη και η υλοποίηση της ιδέας αυτών των λεγόμενων "ειδικών σωμάτων" υπήρξε το πιο δαιμονικό και σκοτεινό έγκλημα του εθνικοσοσιαλισμού. Μέσω αυτού του μηχανισμού, το βάρος του κρίματος πέρασε στους άλλους, και κυρίως στα ίδια τα θύματα". Η τρομακτική μαρτυρία του Σλόμο Βενέτσια, που ξετυλίγεται μέσα από την συνομιλία του με την Μπεατρίς Πρασκιέ, αφηγείται με απόλυτη ειλικρίνεια μόνον όσα είδε ο ίδιος παραθέτοντας δυσβάσταχτες λεπτομέρειες, που αποκαλύπτουν τη φρικαλεότητα του εγκλήματος σε όλη του την έκταση. Δεν παραλείπει ούτε τη βαρβαρότητα του υπεύθυνου του κρεματόριου, τις μαζικές εκτελέσεις και την αδιάκοπη λειτουργία των θαλάμων και των κρεματορίων, αλλά ούτε και τη σχετική επιείκεια ενός Ολλανδού αξιωματικού των SS ή τις λιγότερες φρικτές σε σχέση με των άλλων κρατουμένων συνθήκες διαβίωσης των Sonderkommando -οργάνων ζωτικής σημασίας για τη ναζιστική μηχανή του θανάτου. Όπως χαρακτηριστικά λέει η Σιμόν Βέιλ "Έχω διαβάσει πάρα πολλές αφηγήσεις κρατουμένων, που κάθε φορά με κάνουν να επιστρέφω στη ζωή των στρατοπέδων. Εκείνη του Σλόμο Βενέτσια ξεχωρίζει, διότι είναι η μοναδική ολοκληρωμένη μαρτυρία ενός επιζώντος μέλους των Sonderkommando... Η δύναμη αυτής της αληθινής ιστορίας έγκειται στην απόλυτη ειλικρίνεια του συγγραφέα της, που αφηγείται μόνον όσα είδε με τα μάτια του και άκουσε με τα αυτιά του, δίχως να παραλείπει τίποτα... Μέσα από τη λιτή αυτή εξιστόρηση ξαναζωντανεύουν τα αποστεωμένα πρόσωπα, τα εξαντλημένα, παραιτημένα και τρομοκρατημένα μάτια όλων των ανδρών, γυναικών και παιδιών που θα συναντήσει για πρώτη και τελευταία φορά..."