Από τι απειλείται η ζωή του πνεύματος στους καιρούς ενός σφαιρικού καπιταλισμού, σε μια εποχή όπου η οικονομία, η τεχνική και το άγχος της απόλαυσης γίνονται κέντρο της ύπαρξης; Και με ποιο τρόπο αναγγέλλονται σε εμάς οι απειλές; Mε αυτό το δίπτυχο ερώτημα ξεκινούν και ξετυλίγονται σκέψεις, σχόλια και κρίσεις που μετέχουν με τη σειρά τους σε μια διπλή αγωνία, ηθική και πολιτική. Αν η πνευματικότητα αποκαλύπτει εκείνη την ανθρώπινη διάσταση που αντιστέκεται στο τυφλό γίγνεσθαι των πραγμάτων και στην αδιακρισία των παιχνιδιών της ισχύος, είναι προφανές πως η όποια απάντηση στο ερώτημα αφορά πρωτίστως την πρακτική μας ελευθερία. Η κρίση του πνεύματος δεν περιορίζεται έτσι στις διανοητικές και αισθητικές παραχαράξεις, στις ανησυχητικές παλινδρομήσεις αυτού που λέγονταν κάποτε πνευματική ζωή, αλλά περιλαμβάνει όλες τις κακές χρήσεις της δύναμης. Από τον Νίτσε, τον Βαλερύ και τον Πεγκύ μέχρι τον Πάτοτσκα και τον Xάιντεγγερ αυτές οι κακές χρήσεις της δύναμης συνδέθηκαν με την μετάβαση της Δύσης σε έναν πλανητικό πολιτισμό που συνενώνει την καθημερινότητα και το όργιο, την μετριοπάθεια και την ακρότητα, την κόπωση και την "άγρια ελευθερία". Η πνευματικότητα μετατρέπεται εδώ σε αφηρημένη ενέργεια που ξοδεύεται αφειδώς καταναλώνοντας τα έργα των ανθρώπων, τις κριτικές τους ικανότητες, τις δημόσιες και ιστορικές τους εμπειρίες. Γι' αυτό το λόγο και η διάσωση ενός ορίζοντα πνευματικότητας ξεπερνά τις δυνατότητες και τις διαθέσεις των "ανθρώπων της κουλτούρας". Προβάλλει πλέον ως υπόθεση μιας συνολικής οικολογικής αναμόρφωσης που μπορεί να αποκαταστήσει μια σχέση με τη διάρκεια. Είναι μάλιστα αυτή η σχέση με τη διάρκεια που απαιτεί σήμερα τολμηρές ερμηνείες των φαινομένων της κρίσης του πνεύματος. Γίνεται πάλι επείγουσα μια ριζική δημόσια κριτική χωρίς την οποία η διάγνωση των παθολογιών στην κουλτούρα εξυπηρετεί απλώς την λατρεία των εικόνων μιας χαμένης πνευματικότητας. Σε καμιά περίπτωση ωστόσο η μέριμνα για την πνευματικότητα δεν μπορεί να γίνει άλλοθι για την απαξίωση των άλλων διαστάσεων της ύπαρξης στον κόσμο. Σε καμιά περίπτωση η αυστηρή κριτική στο "κακό καινούργιο" δεν πρέπει να σημάνει παραίτηση από το νεωτερικό αίνιγμα της ελευθερίας χάριν της βεβαιότητας που προσφέρουν οι ιεραρχίες. Υπό τον όρο, βεβαίως, η ελευθερία να προσεγγίζεται πάντοτε ως αίνιγμα, ως μυστήριο ικανό να εμπνέει διαφορετικές ερμηνείες και όχι ως κιβωτός της ασημαντότητας και της ευκολίας.
Ο Νικόλας Σεβαστάκης γεννήθηκε στο Καρλόβασι της Σάμου το 1964. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στην Πάντειο και πολιτική θεωρία στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Lyon II της Γαλλίας. Η διδακτορική του διατριβή αναφέρεται στη χαϊντεγγεριανή κριτική της τεχνικής και της νεωτερικότητας. Ασχολήθηκε με την ποίηση, το δοκίμιο, την κριτική και περιστασιακά με τη μετάφραση. Από το 1999 διδάσκει πολιτική και κοινωνική φιλοσοφία, αρχικά στο τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου του Αιγαίου, και από το 2006 ως αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ. Μέσα από μια σειρά βιβλίων και άρθρων του, έχει ασχοληθεί με ζητήματα κριτικής της ιδεολογίας και της νεωτερικότητας. Ζει στη Θεσσαλονίκη.
