Όποιος διάβαζε στη "Διάπλαση των Παίδων", το έτος 1925, τα ποιήματα "Φθινοπωρινό τραγούδι" και "Ονειροπόλημα", δε θα μπορούσε ούτε καν να φανταστεί ότι πίσω από το ψευδώνυμο της υπογραφής "Ιδανικό Όραμα" κρυβόταν ένας νέος ποιητής, ο Γιάννης Ρίτσος, ο οποίος έμελλε παράλληλα με τον πυρήνα των υπερρεαλιστών της γενιάς του '30 και ξεκινώντας απ' αλλού, να αναπτύξει μια ξεχωριστή προσωπικότητα και να γίνει ο ιδανικός εκφραστής της ποίησης με κοινωνικό περιεχόμενο.
Όποιος διάβαζε στη "Διάπλαση των Παίδων", το έτος 1925, τα ποιήματα "Φθινοπωρινό τραγούδι" και "Ονειροπόλημα", δε θα μπορούσε ούτε καν να φανταστεί ότι πίσω από το ψευδώνυμο της υπογραφής "Ιδανικό Όραμα" κρυβόταν ένας νέος ποιητής, ο Γιάννης Ρίτσος, ο οποίος έμελλε παράλληλα με τον πυρήνα των υπερρεαλιστών της γενιάς του '30 και ξεκινώντας απ' αλλού, να αναπτύξει μια ξεχωριστή προσωπικότητα και να γίνει ο ιδανικός εκφραστής της ποίησης με κοινωνικό περιεχόμενο.
Ο Γιάννης Ρίτσος γνώριζε την πιο ουσιαστική ιδιότητα της ποιητικής τέχνης. Την απελευθερωτική της φόρτιση. Τέχνη και ελευθερία είναι στη συνείδησή του έννοιες αλληλένδετες. Γι' αυτό προσπάθησε να συμβάλει ώστε οι αποδέκτες του έργου του να γίνουν σωστοί και ολοκληρωμένοι πολίτες, που σήμαινε για εκείνον ελεύθεροι άνθρωποι. Φρόντισε το έργο του να είναι το μέσον που θα οδηγήσει τον αναγνώστη-πολίτη σε ψυχική, πνευματική και ηθική άνθηση.
Η φωτεινή συνείδηση του λαού μας είναι ο Γιάννης Ρίτσος. Το έργο και η απέριττη ζωή του υπήρξαν άρρηκτα δεμένα και συνυφασμένα με όσα προσδοκούσε ο ελληνισμός, τις πιο δύσκολες ώρες του, από πνευματικούς ανθρώπους.
Με συναίσθηση ευθύνης υπηρέτησε ακατάλυτες αξίες, ιδανικά, αρχές και δημοκρατικά ιδεώδη. Τα μετουσίωσε σε ποίηση και τα κατέθεσε ως τεκμήρια ήθους και εθνικής αυτογνωσίας για τις μελλούμενες γενιές. Το σύνολο του έργου του ποιητή της Ρωμιοσύνης αποτελεί παρακαταθήκη που ανήκει στην κιβωτό της ιστορίας του Έθνους.
Σε έναν κόσμο αλλοτριωμένο σήμερα, μέσα στον οποίο αναζητούμε τα Χαμένα ιδανικά, τα βρίσκουμε σε κάθε του στίχο. Όσοι υπενθυμίζουν -με την παρουσίαση των έργων του- αυτές τις αρχές και τα ιδανικά, εδραιώνουν όσα πίστευε, όσα ονειρεύτηκε και όσα προφητικά διακήρυξε.
Η δημιουργία της αυτοβιογραφικής ταινίας του Γιάννη Ρίτσου το 1984 και η παρούσα έκδοση, με τις αφηγήσεις και τις μαρτυρίες του, αποτελούν στοιχεία για να εμβαθύνουμε στην ιδιωτική περίπτωση του δημιουργού. Θεωρήσαμε χρέος μας να διασώσουμε σε εικόνα και ήχο το λόγο του ποιητή και παράλληλα να συμβάλουμε στην προσέγγιση και στη συνειδητοποίηση απ' όλους, ιδιαίτερα από τη νέα γενιά, της μεγαλοσύνης του ανθρώπου που αποτελεί σύμβολο του πνεύματος και της αντίληψης του λαού μας.
Μας δέχθηκε σαν άρχοντας στο σπίτι του. Μας έφερε κοντά με την οικογένειά του. Την Φαλίτσα και την Έρη. Πρόσωπα με ήθος και απέραντη αγάπη για εκείνον. Μας μίλησε, μας έπαιξε στο πιάνο αγαπημένα του κομμάτια, μας άφησε ελεύθερους να κάνουμε το σωστό κατά την κρίση μας. Ήθελε με τον τρόπο του να αφήσει ανοιχτό το παράθυρο της σκέψης του, ίσως για να δουν πολλοί, να αντιληφθούν λίγοι, και να ακολουθήσουν ελάχιστοι το δρόμο που διάλεξε να πορευτεί στην πολυκύμαντη ζωή του.
Γιώργος και Ηρώ Σγουράκη
Το κινηματογραφικό έργο "Γιάννης Ρίτσος: αυτοβιογραφία", ντοκουμέντα της ζωής και του έργου του, αποτέλεσε τη βάση της παρούσας έκδοσης. Πρόκειται για το οπτικοακουστικό ντοκουμέντο στο οποίο περιλαμβάνονται όλα τα στοιχεία της ζωής και της πορείας του ποιητή και συνοδεύει ως προσφορά το λεύκωμα.
