Καιρός τώρα ήθελα να γράψω ένα βιβλίο που να εκφράζει ολοκληρωμένη τη μεταφυσική μου. Χρησιμοποιώ τη λέξη "μεταφυσική" χωρίς την παραδοσιακή και ακαδημαϊκή σημασία της. Πρόκειται μάλλον για μια μεταφυσική με τη σημασία που έχει στον Ντοστογιέφσκι, το Κίρκεγκωρ, τον Νίτσε, τον Πασκάλ, τον Γιάκομπ Μπέμε, τον Άγιο Αυγουστίνο και άλλους παρόμοιους στοχαστές, δηλαδή για μια μεταφυσική που σήμερα ονομάζουμε υπαρξιακή. Αλλά προτιμώ μια άλλη διατύπωση, αυτή της εσχατολογικής μεταφυσικής. Θέλω να εξετάσω όλα τα ζητήματα κάτω από το εσχατολογικό φως, υπό το φως της συντέλειας.
Καιρός τώρα ήθελα να γράψω ένα βιβλίο που να εκφράζει ολοκληρωμένη τη μεταφυσική μου. Χρησιμοποιώ τη λέξη "μεταφυσική" χωρίς την παραδοσιακή και ακαδημαϊκή σημασία της. Πρόκειται μάλλον για μια μεταφυσική με τη σημασία που έχει στον Ντοστογιέφσκι, το Κίρκεγκωρ, τον Νίτσε, τον Πασκάλ, τον Γιάκομπ Μπέμε, τον Άγιο Αυγουστίνο και άλλους παρόμοιους στοχαστές, δηλαδή για μια μεταφυσική που σήμερα ονομάζουμε υπαρξιακή. Αλλά προτιμώ μια άλλη διατύπωση, αυτή της εσχατολογικής μεταφυσικής. Θέλω να εξετάσω όλα τα ζητήματα κάτω από το εσχατολογικό φως, υπό το φως της συντέλειας. Μιλώ για ολοκληρωμένη μεταφυσική, αν και το τρόπος σκέψης μου είναι αποσπασματικός και αφοριστικός. Αλλά η πληρότητα αυτής της σκέψης είναι εσωτερική, εμφανίζεται σε κάθε κεφάλαιο. Η σκέψη μου είναι πολύ επικεντρωμένη. Συνήθως με παρανοούν. Όχι μόνο όσοι διάκεινται εχθρικά απέναντί μου, αλλά με παρανοούν συχνά και σε πολλά θέματα και μερικοί από όσους με συμπαθούν. [...]
Οι μεταφυσικές σκέψεις που θα διαβάσετε στηρίζονται σε μια οξυμένη αίσθηση του κακού που καταδυναστεύει τον κόσμο και το πικρό πεπρωμένο του ανθρώπου που ζει σ' αυτόν τον κόσμο. Η σκέψη μου αντανακλά την εξέγερση της ανθρώπινης προσωπικότητας κατά της αντικειμενικής, παραισθητικής και εξουθενωτικής "παγκόσμιας αρμονίας", κατά της αντικειμενικής κοινωνικής τάξης, εναντίον όλων των καθαγιάσεων της παγκόσμιας κοινωνικής τάξης. [...]
(από τον πρόλογο του συγγραφέα)
Τα βιβλία του Ν. Μπερδιάγιεφ είναι άριστοι οδηγοί προς την αλήθεια ως βιωμένη αγάπη μέσα στην αλήθεια, την οποία έβλεπε στον κόσμο μέσα στην αλήθεια, την οποία έβλεπε στον κόσμο να παραμορφώνεται από την τυφλωμένη μέσα στο μίσος ανθρωπότητα.
Πράγματι, μέσα τους τα πονήματά του μπορούν να μας παρακινήσουν να αναζητήσουμε μέσα μας την πραγματική πορεία και να καταμετρήσουμε τον δρόμο που έχουμε (προσ)περάσει μέχρι σήμερα. Να καταμετρήσουμε όλα τα ανθρώπινα λάθη και τους πειρασμούς που σημάδεψαν την ιστορία και τον κόσμο. Το "Δοκίμιο εσχατολικής μεταφυσικής" δείχνει το ανοιχτό πνεύμα του Μπερδιάγιεφ και έναν δυναμικό κριτικό τρόπο με τον οποίο διείσδυε ελεύθερα στα απλωμένα φιλοσοφικά του διαβάσματα, για να προκρίνει την ελεύθερη και ανθρώπινη προσωπική ύπαρξη σε συνάρτηση με τον συνδημιουργικό της προσανατολισμό με τον Θεό.
