Η ελληνική λαϊκή φορεσιά
Η Αγγελική Χατζημιχάλη (1895-1965) γεννήθηκε στην Αθήνα. Μεγάλωσε στην κατοικία των Θεών, την Πλάκα, κι επηρεάσθηκε βαθύτατα στα πρώτα χρόνια της ζωής της, από την αγάπη των δικών της για την τέχνη και τα γράμματα. Ο πατέρας της Αλέξιος Κολυβάς καταγόταν από τη Ζάκυνθο, υπήρξε εκδότης της "Πρωΐας" και ήταν γνωστή η συλλογή του Βυζαντινών εικόνων, που μέρος της εκτίθεται στο Βυζαντινό Μουσείο ως "συλλογή Λοβέρδου". Η Σοφία Μπουρνιά, η μητέρα της, ήταν Σκυριανή και σε αυτήν οφείλεται η αγάπη της Αγγελικής για τη Σκύρο. Από τον πρώτο της γάμο με τον μηχανικό Γλητσό, που δεν κράτησε πολύ, η Αγγελική απέκτησε την κόρη της Έρση. Αργότερα ξαναπαντρεύτηκε τον Πλάτωνα Χατζημιχάλη, με τον οποίο απέκτησε έναν γιό, τον αρχιτέκτονα Νίκο Χατζημιχάλη. Τότε κτίστηκε και το σπίτι της οδού Υπερείδου, έργο του Αριστοτέλη Ζάχου. Ασχολήθηκε αρχικά με τη ζωγραφική, ενώ παράλληλα μελέτησε τη βυζαντινή και τη νεότερη ελληνική λαϊκή τέχνη, στην οποία αφιέρωσε ολόκληρη την ζωή της. Στόχος της ήταν η συλλογή και η διάσωση όσο το δυνατόν περισσοτέρων στοιχείων του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού. Ιδρύει το Λύκειο Ελληνίδων Σμύρνης και το 1920 αρχίζει την έρευνά της για τους Σαρακατσάνους. Παράλληλα, το 1927 δημοσιεύει το πρώτο της βιβλίο για την Σκύρο και αρχίζει τις έρευνές της για τα ιταλοκρατούμενα Δωδεκάνησα και την Ανάφη. Στη συνέχεια επισκέπτεται σε τακτά χρονικά διαστήματα τη Mακεδονία και την Ήπειρο, με σκοπό τη συλλογή λαογραφικού υλικού. Μοιράζεται το όραμα της πνευματικής και πολιτιστικής αναγέννησης του τόπου με τον Νίκο Καζαντζάκη, τον Άγγελο Σικελιανό και τον Κωστή Παλαμά. Συνεργάζεται στενά με τον Άγγελο και την Εύα Σικελιανού για την αναβίωση των Δελφικών Γιορτών. Αρχίζει να οργανώνει εκθέσεις με σκοπό τη διάδοση και τη διάσωση της Ελληνικής λαϊκής τέχνης. Το 1937 ιδρύει το Σύνδεσμο Ελληνικής Χειροτεχνίας, ο οποίος το 1957 μεταβάλλεται σε Κρατικό Οργανισμό Χειροτεχνίας. Καρπός της σκληρής εργασίας της υπήρξε το συγγραφικό της έργο, με το οποίο είναι ευρύτερα γνωστή και η δημιουργία των προϋποθέσεων για την διδασκαλία και αναπαραγωγή της λαϊκής τέχνης με σκοπό την διάσωσή της και την ένταξη της στη σύγχρονη αισθητική και τη βιοτεχνική παραγωγή. Η Αγγελική Χατζημιχάλη πέθανε τον Μάρτιο του 1965. Όσοι τη γνώρισαν τότε, μιλούν για μια δυναμική και ταυτόχρονα ευαίσθητη Ελληνίδα, που η ζωή της ήταν μία περιπέτεια κι ένα αληθινό μυθιστόρημα από την αρχή ως το τέλος. Στην καρδιά της Πλάκας, στο σπίτι όπου έζησε και θεμελίωσε τη σπουδή της λαϊκής τέχνης, λειτουργεί από το 1980 το Κέντρο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης του Δήμου Αθηναίων -ένα κέντρο λαϊκής τέχνης και παράδοσης βασισμένο στην πλούσια συλλογή της, καθώς και σε ένα μέρος από αντιπροσωπευτικά παραδοσιακά αντικείμενα που παραχώρησε με δανεισμό η Ελληνική Λαογραφική Εταιρεία.
