Η ουτοπία της "θρησκευτικής επιστήμης" και το τέλος του Μεσαίωνα
Οι ριφθέντες στην πυρά της Ιεράς Εξετάσεως επιστήμονες ήσαν γνώστες και ερευνητές της αρχαιοελληνικής ορθολογικής σκέψης, των ανεπανάληπτων συγγραμμάτων των προ- και μετα-σωκρατικών σοφών, τα οποία απεκάλυπταν την πλάνη και το παράλογο των θρησκευτικών δογμάτων κυρίως της Π. Διαθήκης, σε κείμενα της οποίας εδράζετο η όλη ιδεολογική παράνοια των ιεροεξεταστών. Ο επιστημονικός ορθολογισμός θεωρείτο περιττός και άχρηστος στην μεσαιωνική κοινωνία, η οποία κάτω από την καθοδήγηση του Ιερατείου έπρεπε ψυχή τε και σώματι να αφοσιωθεί στην γνώση του λόγου του θεού (του περιεχομένου των Γραφών).