Οι Ιρανοί είναι οι κληρονόμοι ενός από τους παλαιότερους και λαμπρότερους πολιτισμούς στον κόσμο. Με την πάροδο των χρόνων, η παράδοση της ποίησης, της λογοτεχνίας, της μουσικής και των εικαστικών τεχνών έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην κοινωνία τους. Μια ιδιαίτερα σημαντική παράδοση στη δημιουργική εξιστόρηση -προφορική και οπτική- έχει, ασφαλώς, συνεισφέρει στην ανάπτυξη του ιρανικού κινηματογράφου, ο οποίος, τα τελευταία χρόνια έχει θεωρηθεί ως ένας από τους πιο επιτυχημένους εθνικούς κινηματογράφους στον κόσμο. Ο κινηματογράφος του Ιράν ξεκίνησε πριν από 60 χρόνια - μια μικρή περίοδος σε σύγκριση με άλλους εθνικούς κινηματογράφους, αλλά χαρακτηριζόμενη από μεγάλη ποικιλία και επιτυχία. Αν και άγνωστος στη Δύση μέχρι πρόσφατα, ο ιρανικός κινηματογράφος εξελίχθηκε σε μια ζωντανή και δημοφιλή καλλιτεχνική έκφραση, στηρίζοντας μια βιομηχανία η οποία παράγει 60-70 ταινίες μεγάλου μήκους ετησίως.
Η πλειοψηφία αυτών των παραγωγών αρχικά σκόπευε στις ανάγκες της τοπικής αγοράς, αλλά στις αρχές της δεκαετίας του '70 εμφανίστηκε μια νέα γενιά σκηνοθετών, όπως οι ΠάρΒιτς Σιγιάντ Κιμιάι-Ι, Νταριούς Μεχρτζουΐ και Αμίρ Ναντερί, οι οποίοι ξέφυγαν από τα εθνικά όρια και εντυπωσίασαν τους κινηματογραφόφιλους παγκοσμίως. Η επιτυχία τους επιβεβαιώθηκε από δεκάδες βραβεία τα οποία κέρδισαν οι σκηνοθέτες σε γνωστά φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο.
Η καταπληκτική τους δουλειά συνεχίζεται με την ίδια ενέργεια και καινοτόμο διάθεση και ενισχύθηκε με την παρουσία μιας καινούργιας γενιάς από εξίσου ταλαντούχους σκκηνοθέτες οι οποίοι προστέθηκαν στους άλλους. Είναι, κυρίως, λόγω της συμβολής τους που ο ιρανικός κινηματογράφος εξελίχθηκε σε ένα από τα πιο φιλόδοξα κινήματα παγκοσμίως. Αν τα έργα του '70 έθεσαν προοπτική στο σχεδιάγραμμα ενός κινηματογράφου που καθρέφτιζε τις εθνικές φιλοδοξίες της εποχής, ό,τι ακολούθησε μετά την ισλαμική ιρανική επανάσταση ήταν σταθερά συνδεδεμένο με κοινωνικά και εθνικά θέματα. Όπως έχει αναφέρει και ο Μοσέν Μαχμαλμπάφ, η πλήρης απουσία του σεξ και της βίας από τον ιρανικό κινηματογράφο έστρεψε τους κινηματογραφιστές προς την εικαστική ποίηση και την έρευνα. Ο καλλιτεχνικός εκλεπτυσμός σχηματίζει μία σταθερή και ιδιαίτερα πλούσια σύνθεση, μέσω της οποίας ερευνάται η ποιότητα και το περιεχόμενο της σύγχρονης ζωής στο Ιράν. [...]
Τα όρια του χώρου και του χρόνου στα πλαίσια αυτού του Φεστιβάλ μάς ανάγκασαν να περιορίσουμε τις επιλογές μας σε δέκα μεγάλου μήκους ταινίες, αριθμός ο οποίος μπορεί να θεωρηθεί ότι αντιπροσωπεύει απλώς μια σύντομη εισαγωγή σε ένα θέμα σημαντικής σημασίας και έκτασης. Επίσης, το μικρό αφιέρωμα στον Μαχμαλμπάφ είναι μόνο ενδεικτικό της έκτασης και του Βάθους του πολύπλευρου έργου του. Ελπίζουμε ότι, στο μέλλον, καταλληλότερες συνθήκες θα ενθαρρύνουν πρωτοβουλίες σχετικές με την ανίχνευση των χώρων που αναγκαστικά παρέμειναν ανεξερεύνητοι σε αυτή την προσπάθεια.
Δημήτρης Εϊπίδης (Μια εισαγωγή στον ιρανικό κινηματογράφο)
