Κυρίες και κύριοι,
Πριν αρχίσω, θεωρώ χρέος μου να σας προειδοποιήσω ότι -σύμφωνα με τον τίτλο της σειράς όπου έχει ενταχθεί η ανά-γνωση αυτή - δεν πρόκειται βέβαια, εδώ, να σας μιλήσω για την "Eroica", αλλά απλώς να σας διαβάσω ορισμένα της κομμάτια. Επειδή όμως η παράδοση απαιτεί να υπάρχει πάντα μια κάποια Εισαγωγή, θα λάβω το θάρρος να τούς προτάξω τουλάχιστον μερικά αναπολήματα αναφερόμενα στον ποιητή της, καθώς και ολίγα σύντομα κατατοπιστικά.
Άλλωστε, τι θα μπορούσε κανείς να πει αξιοπρεπώς σε μια σύντομη εισαγωγή για τον Κοσμά Πολίτη και το έργο του, και για την "Eroica" ειδικότερα, όταν έχουν προηγηθεί το επώνυμο αφιέρωμα του περιοδικού "Διαβάζω" (1985) και η έκδοση της "Eroica" από τον "Ερμή". Το μόνο που είναι για μένα νοητό, είναι να παραπέμψει κανείς μια και καλή σ' αυτά τα δυο πλουσιότατα ταμιεία. Πράγματι, στην έκδοση του "Ερμή" (1982) βρίσκει κανείς κάτι μνημειώδες: τα προλεγόμενα του επιμελητή της έκδοσης Peter Mackridge (σελίδες, παρακαλώ, 94!).
[...] Αλλά ας κλείσω τον στοιχειώδη αυτόν κατατοπισμό με μια παράγραφο του Peter Mackridge, συμπερασματική, που τα λέει όλα.
Διαβάζω:
"Στην "Eroica" ο Πολίτης δείχνει μιαν απαισιόδοξη εικόνα του έρωτα. Με εξαίρεση το βίαιο τέλος, σε καμιά περίπτωση η αγάπη ενός προσώπου δεν ανταποδίδεται. Η Πολυξένη αγαπάει τον Αλέκο, ο οποίος αγαπάει τη Μόνικα, η οποία αγαπάει τον Λοΐζο, ο οποίος αγαπάει μόνο τον πεθαμένο Αντρέα και την πεθαμένη μητέρα του. Και ο Παρασκευάς αγαπάει τη Μόνικα. Στο τέλος του βιβλίου, έχει εξαφανιστεί ο Λοΐζος, έχει πεθάνει ο Αλέκος, κι έτσι η Μόνικα, η Πολυξένη, αλλά και ο Παρασκευάς απομένουν μόνοι και δυστυχισμένοι. Καλότυχα τα παιδιά που δεν γνώρισαν ακόμα τον έρωτα."
(Από την ομιλία του Νάσου Δετζώρτζη, στις 26 Νοεμβρίου 1986, στην Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας - Ίδρυμα της Σχολής Μωραΐτη)
Ο Νάσος Δετζώρτζης (1911-2003) γεννήθηκε στην Κέρκυρα. Λογοτέχνης, μεταφραστής και επιμελητής εκδόσεων, έζησε από νεαρή ηλικία στην Αθήνα, όπου σπούδασε φιλολογία και αργότερα εργάστηκε στην Τράπεζα Ελλάδος. Μετά τη μεταπολίτευση τοποθετήθηκε ως προϊστάμενος της Υπηρεσίας Μεταγλωττίσεως των δελτίων ειδήσεων της ΕΡΤ. Το 1975 του ανατέθηκε από το υπουργείο Παιδείας η αναθεώρηση της Νεοελληνικής Γραμματικής του ΟΕΔΒ και είναι επίτευγμά του η καθιέρωση του -ει στις καταλήξεις των ρημάτων. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά "Νέα Εστία", "Νέα Γράμματα", "Φιλολογικός Νέος Κόσμος", "Κύκλος", "Γράμματα και Τέχνες", "Διαβάζω" και "Εντευκτήριο". Το 1995 του απονεμήθηκε το ειδικό κρατικό βραβείο λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του.
