Άλλο το χώμα

Κάθε άνθρωπος, έστω και μια φορά στη ζωή του, υπήρξε ή ένιωσε ποιητής. "Υπάρχει ποίηση στο κάθετι κι αυτό είναι το πιο ισχυρό επιχείρημα κατά της ποίησης", έγραψε ο Χόλουμπ. Αν την ποίηση την οδηγεί η συγκίνηση σε εξαιρετικές στιγμές, ψάχνεις να βρεις τα "όμορφα λόγια", τα "ποιητικά λόγια". Τέτοια δεν υπάρχουν, "υπάρχει μόνο η καλή ή κακή χρήση τους", γράφει ο Μπαρτ. Η Καρίν Μπόγε όμως, μια Σουηδή ποιήτρια από το Γκέτεμποργκ, σε ηλικία σαράντα ετών αυτοκτόνησε τον Απρίλη του 1941, όταν τα γερμανικά στρατεύματα προέλαυναν στις Θερμοπύλες. "Μετά το Άουσβιτς δεν μπορούν να γράφονται ποιήματα", έγραψε ο Αντόρνο. "Τι κάνουν τις νύχτες τα πουλιά;" ρωτάει ο Σινόπουλος και απαντάει ο ίδιος: "Διπλώνουν τα φτερούγια τους στο μάτι, γιατί οσμίζονται έναν κίνδυνο που υπάρχει πριν να κοιμηθούν". "Αγαπώ άρα κινδυνεύω, γιατί βαδίζω μέσα στην καρδιά μου", γράφει ο Μέσκος. "Είμαστε πράγματι ένοχοι που επιζήσαμε από τις ναζιστικές εκτελέσεις; Εγώ ο ίδιος, την πρώτη φορά που επιχείρησα να γράψω τις προσωπικές μου εμπειρίες από εκείνη την εποχή, παρά λίγο να αυτοκτονήσω και σταμάτησα να γράφω", γράφει ο Πωλ Στάινμπεργκ στο βιβλίο του "Το χρονικό του σκοτεινού κόσμου". (Μ.Β.)