Ύλη και σκαρίφημα ιστορίας της εν Κορσική ελληνικής αποικίας

Ο δημοδιδάσκαλος και ιατρός Νικόλαος Β. Φαρδύς (1853-1901) από τη Σαμοθράκη αφηγείται με διεξοδικό τρόπο την ιστορία της ελληνικής αποικίας στην (γαλλική) Κορσική. Οι Έλληνες έποικοι (730 Μανιάτες της οικογένειας των Στεφανόπουλων από τη Μάνη) εγκαταστάθηκαν στην Κορσική το 1676. Το 1775 τούς παραχωρήθηκε μεγάλη έκταση γης βόρεια της πρωτεύουσας του νησιού (του Αιακείου), όπου έκτισαν το χωριό Καργκέζε. Ο συγγραφέας εργάστηκε για επτά χρόνια (1885-1892) στο Καργκέζε, το οποίο μεταπλάθει αυθαίρετα σε "Καρυές", και γνωρίστηκε με τους απογόνους των Μανιατών εποίκων, οι οποίοι είχαν χάσει την ελληνική τους γλώσσα, αλλά διατηρούσαν την ανάμνηση της ελληνικής τους καταγωγής. Ο Φαρδύς μελέτησε με την παρατηρητικότητα, που τον διέκρινε, τη φυσική και οικονομική γεωγραφία, την ιστορία, το γλωσσικό και λαογραφικό υλικό, την κατάσταση του Κλήρου, τις εκκλησιαστικές τελετές και την εκκλησιαστική μουσική του τόπου. Στο τέλος της μελέτης δημοσιεύεται συλλογή "καρυάτικων" τραγουδιών και "καρυάτικων" λέξεων. Η αναστατική έκδοση συμπληρώνεται από εισαγωγή του Μάρκου Φ. Δραγούμη, κατάλογο με τα έργα του Νικολάου Φαρδύ και τις μελέτες για τον Σαμοθρακιώτη συγγραφέα, και ευρετήριο κυρίων ονομάτων και τόπων.