Η Πάπισσα Ιωάννα

Εμμανουήλ Ροΐδης (1836/2 - 1904) Σπουδαίος στοχαστής, λογοτέχνης, μεταφραστής και κριτικός. Οι "αιρετικές" του απόψεις προκάλεσαν τον αφορισμό του από την επίσημη Εκκλησία. Γεννήθηκε στη Σύρα. Στα 1841 μετοικεί στην Ιταλία λόγω επαγγελματικών 'ποχρεώσεων του πατέρα του. Η παιδεία του εδραιώθηκε στη Σύρο, ενώ στη Γερμανία παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας και φιλολογίας. Στα 1860 εγκαθίσταται στην Αθήνα. Η κυκλοφορία της Πάπισσας Ιωάννας (1866) οδήγησε στον αφορισμό του. Εκδίδει την πολιτικο-σατιρική εφημερίδα "Ασμοδαίος". Παράλληλα ξεσπά η διαμάχη του με τον Άγγελο Βλάχο, ενώ εκδηλώνεται η 'ποστήριξη του στο πρόσωπο του Χαρίλαου Τρικούπη. Χρημάτισε επίσης έφορος της Εθνικής Βιβλιοθήκης (1822-1902). Η ανάμειξη του Ροΐδη στο γλωσσικό ζήτημα εγκαινιάστηκε με τον Πρόλογο των Παρέργων και ολοκληρώθηκε με τα Είδωλα. Υποστήριξε με θέρμη τη δημοτική, αν και έγραψε στην καθαρεύουσα από τον φόβο των συνεπειών μιας γλωσσικής μεταρρύθμισης. Στην "Πάπισσα Ιωάννα" ο Ροΐδης σκιαγραφεί ένα μακρινό κόσμο και ζωντανεύει την εποχή του 10ου αιώνα στην Ευρώπη παίρνοντας αφορμή από μια θρυλική ηρωίδα. Με παραπομπές σε μεσαιωνικά κείμενα περιγράφει την ακολασία του κλήρου στη Δύση.