Ο "Κάτης και ο μποντικός" είναι ένα σύντομο διασκεδαστικό δημώδες ποίημα της εποχής της Αναγέννησης, με θέμα το παιχνίδι της γάτας και του ποντικού. Γραμμένο από ανώνυμο, πιθανόν κρητικό, συγγραφέα, το ποίημα συνεχίζει μια μακρόχρονη λογοτεχνική παράδοση έργων με ζώα από την όψιμη Αρχαιότητα και τον Μεσαίωνα, με διασημότερο παράδειγμα τους "Μύθους" του Αισώπου. Ο ποιητής αφηγείται με σατιρική διάθεση μια παραλλαγή ενός γνωστού (και από τη λαϊκή/δημοτική προφορική παράδοση) μύθου, με διδακτικές προεκτάσεις γύρω από τις σχέσεις δύναμης και αδυναμίας, δόλου και ευπιστίας. Στην εισαγωγή του ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Ρώμης Cristiano Luciani εξετάζει, μεταξύ άλλων, ζητήματα που αφορούν τη χειρόγραφη παράδοση, τη χρονολόγηση, τη γλώσσα, το μέτρο και τη στιχουργία του ποιήματος. Η έκδοση συνοδεύεται από Επίμετρο του καθηγητή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Γιώργου Κεχαγιόγλου, με πλούσια ανθολόγηση θεματικά παρεμφερών νεοελληνικών έργων.
"Ο Κάτης και ο μποντικός" είναι το δεύτερο βιβλίο της νέας σειράς του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών "Παλιότερα Κείμενα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας". Σκοπός της σειράς είναι η γνωριμία και εξοικείωση του μορφωμένου αλλά μη εξειδικευμένου κοινού με λογοτεχνικά κείμενα παλιότερων περιόδων της νεοελληνικής λογοτεχνίας μέσα από πρακτικές, εύχρηστες και αξιόπιστες επιστημονικά εκδόσεις, που απαλλάσσουν τον αναγνώστη από την ανάγκη να ψάξει ο ίδιος πρόσθετα βοηθήματα για την κατανόηση των έργων (λεξικά, εγκυκλοπαίδειες, ειδική βιβλιογραφία κτλ.).
Προπομπό της σειράς αποτέλεσε ο τόμος "Από τον ύστερο Μεσαίωνα ώς τον 18ο αιώνα. Εισαγωγή στα παλιότερα κείμενα της νεοελληνικής λογοτεχνίας", του Γ. Κεχαγιόγλου. Ο πρώτος τόμος της σειράς, "Η Κακοπαντρεμένη ή Ρίμα για τον γέρο και το κορίτσι, κυκλοφόρησε σε επιμέλεια του ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ Arnold van Gemert.
