[...] Δεν υπάρχει, βέβαια, αμφιβολία ότι πολλά από τα κεφάλαια της ελληνικής ιστορίας και μάλιστα του 20ού αιώνα δεν έχουν ακόμα καθαρογραφεί, ενώ πολλά από τα ερωτήματα που θέτει η διαπραγμάτευσή τους παραμένουν αναπάντητα, με έναν καθόλου αμελητέο όγκο από σχετικές μαρτυρίες απρόσιτο ή ανεπεξέργαστο. Δεν υπάρχει επίσης αμφιβολία ότι τα βιώματα της εποχής η οποία εκτείνεται από τη Μικρασιατική Καταστροφή έως τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και από την περίοδο των εμφύλιων συγκρούσεων μέχρι τη Δικτατορία των συνταγματαρχών, με αποκορύφωμα την κυπριακή τραγωδία, διατηρούνται ζωντανά. Μαζί με τους φορτισμούς των αναμνήσεων δυσχεραίνουν έτσι αναπότρεπτα την υπέρβαση του -ψευδούς όμως- διλήμματος περί υποκειμενικότητας ή αντικειμενικότητας των αξιολογικών κριτηρίων.
Με την παρουσία του στην πολιτική σκηνή ο Κωνσταντίνος Καραμανλής σημάδεψε οπωσδήποτε τις πιο κρίσιμες στιγμές της μεταπολεμικής περιόδου, και κυρίως τη δύσκολη δεκαετία του 1950: τις προσπάθειες για την ανασυγκρότηση ενός ρημαγμένου τόπου και για μια διέξοδο από τα ασφυκτικά οικονομικά του πλαίσια, την καθόλου εύκολη μεταστροφή της μετεμφυλιακής πραγματικότητας και την εξίσου επώδυνη αναθεώρηση του πολιτειακού ζητήματος, τον αναπροσανατολισμό των διεθνών σχέσεων και τη στόχευση της ευρωπαϊκής προοπτικής, την εκλογίκευση της λειτουργίας των θεσμών και την αποκατάσταση της δημοκρατικής διαδικασίας. Ανεξάρτητα από το πώς αποτιμάται η προσφορά του, ένεκα και του γεγονότος ότι πολλές πτυχές της εξακολουθούν να είναι σκοτεινές, δύσκολα μπορεί να αμφισβητηθεί η συνέπεια, καθώς και η σημασία των παρεμβάσεών του για την αντιμετώπιση τόσο των εσωτερικών όσο και των εξωτερικών προβλημάτων της χώρας.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν ανήκει πλέον σε κάποια κομματική παράταξη με την αυστηρή έννοια του όρου, αλλά στα συστατικά της ιστορικής μνήμης του ελληνικού κόσμου συνολικά. Αυτό θα ήθελε άλλωστε να αναδείξει και η έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, με αφορμή το Διεθνές Συνέδριο για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του. [...]
(από τον πρόλογο του Άγγελου Δεληβορριά, Διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη)
