Ο Παπαφλέσσας

Όταν η Ελλάς στέναζε κάτω από τον τουρκικό ζυγό, το Γένος ολόκληρο το συνείχε ο κρυφός πόθος της λευτεριάς και σε κάθε γωνιά της χώρας μας, αλλού περισσότερο και αλλού λιγότερο, είχαν ξεσηκωθεί οι πατριώτες για να αποτινάξουν τον ξενικό ζυγό. Στον άνισον αυτόν αγώνα εναντίον μιας πανίσχυρης Αυτοκρατορίας, καθένας έδωσε ό, τι μπορούσε. Ακόμα κι ο κλήρος, μπήκε πρωτοπόρος, στον αγώνα, πολέμησε γενναία και θυσιάστηκε. Πρώτος μεταξύ των πρώτων στο Πάνθεον των κληρικών αγωνιστών είναι ο Παπαφλέσσας. Όταν ο πανίσχυρος Ιμπραήμ είχε καταλάβει την Μεθώνη, την Κορώνη και την Σφαχτηρία (1825), οι καπεταναίοι είχαν συγκεντρωθεί και συζητούσαν για το πώς θα αντιμετώπιζαν τις χιλιάδες του στρατού του Ιμπραήμ, που όλο και προχωρούσε. Μεταξύ αυτών ήταν και υπουργοί, όπως ο Κουντουριώτης, Κωλέττης και ο Μαυροκορδάτος. Και οι τρεις αντιτείνονταν στην λογική πρόταση του Παπαφλέσσα ότι η ηγεσία του αγώνος έπρεπε να δοθεί στον Κολοκοτρώνη, που ήταν, ωστόσο, φυλακισμένος. Έτσι ο Παπαφλέσσας διαχώρισε τις ευθύνες του κι έφυγε με τους δικούς του για το Ναύπλιον, αποφασισμένος να πολεμήσει. Εκεί στρατολόγησε άνδρες, που με πολλή προθυμία έσπευσαν κοντά του, και ξεκίνησε για να αντιμετωπίσει τον Ιμπραήμ, που, απ' όπου κι αν περνούσε σκορπούσε τον φόβο και τον όλεθρο. Στις 27 Απριλίου του 1825 συνάντησε στον δρόμο προς την Τρίπολη τον στρατό της στερεάς, με τους αρχηγούς Τζαβέλα, Μπότσαρη, Καραϊσκάκη και Καρατάσο. Και αυτοί διαφωνούν με την τακτική του Παπαφλέσσα, επιμένουν ότι ο Ιμπραήμ δεν πρέπει να κτυπηθεί κατά πρόσωπο και παίρνουν τον δικό τους δρόμο. Ωστόσο, ο Παπαφλέσσας προχωρεί κατά την Τρίπολη με τους άνδρες του και μπαίνει μέσα στην πόλη. Μετά από προετοιμασίες μερικών ημερών, ο Παπαφλέσσας με τους πολεμιστές του αφήνει την Τρίπολη και ξεκινάει για να συναντήσει τον εχθρό. Στον δρόμο του σπεύδουν και κατατάσσονται με πολλή προθυμία και άλλοι αγωνιστές. Μετά κοπιώδη πορείαν, φθάνουν στο Μανιάκι και στρατοπεδεύουν. Συμφωνούν όλοι να δώσουν εκεί την μεγάλη μάχη, γιατί το έδαφος με τα τρία υψώματα και το διάσελο είναι κατάλληλο για την εφαρμογή των σχεδίων των. Ετοιμάζουν τα ταμπούρια τους κι ο Παπαφλέσσας με δάκρυα στα μάτια τους εξηγεί το νόημα του αγώνος στο Μανιάκι. Οι αξιωματούχοι του, Δημήτρης Φλέσσας, Καραγιαννόπουλος, Μαυρομιχάλης κ.ά. του είναι πιστοί κι ακολουθούν τις οδηγίες του. Στην πρώτη μάχη που δίνουν με τον Ιμπραήμ, τον καθυστερούν δυο μέρες και επιφέρουν μεγάλες καταστροφές στο στρατό του. Ο Ιμπραήμ, όμως, έχει μαζί του πολλές χιλιάδες στρατό ενώ του Παπαφλέσσα του έχουν απομείνει χίλιοι περίπου και κανείς από την κυβέρνηση δεν του στέλνει ενισχύσεις. Στις 20 Μαΐου του 1825, από την αυγή, ο Ιμπραήμ επετέθη με πολλές χιλιάδες στρατιωτών κατά του Παπαφλέσσα και των παλικαριών του στα τρία υψώματα του Μανιακίου. Μέχρι το βράδυ της ίδιας ημέρας όλοι οι γενναίοι είχαν σκοτωθεί και τα ταμπούρια ήταν γεμάτα από αποκεφαλισμένα πτώματα. Μόνον ο γραμματικός του Παπαφλέσσα, Μιχ. Καραγιαννόπουλος, είχε σωθεί. Ο Ιμπραήμ, μόλις εσίγησε η μάχη, ζήτησε να του φέρουν το πτώμα του Παπαφλέσσα και, μόλις το είδε, ένοιωσε τόσο θαυμασμό για τον ήρωα ιερωμένο ώστε ασπάστηκε το πτώμα και διέταξε ένα τμήμα από τον στρατό του να αποδώσει τιμές στον νεκρό. Από τότε μέχρι σήμερα, στην ιστορική αυτή τοποθεσία, πλανάται το ηρωικό τραγούδι του Παπαφλέσσα, ενώ οι κατοπινοί, στην θέση όπου έπεσε ο μεγάλος ήρωας, έκτισαν μια εκκλησιά κι έστησαν μια στήλη - πυραμίδα προς τιμήν του μεγαλομάρτυρος του Έθνους Γρηγορίου Δικαίου ή Παπαφλέσσα, του Λεωνίδα της Νεώτερης Ελλάδος.