Η Μαρία Ρουκανά- Αμπελά γεννήθηκε στη Ζάκυνθο. Φοίτησε στο Φιλολογικό τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και στη Νομική σχολή. Εργάστηκε σε Λύκεια και Γυμνάσια της Ζακύνθου και άλλων περιοχών της Ελλάδος.
Επί πέντε έτη ήταν υπεύθυνη Αγωγής Υγείας στην Δ.Δ.Ε Ζακύνθου. Υλοποίησε ημερίδες, σεμινάρια στα πλαίσια της Υγείας. Έχει πραγματοποιήσει πολλές ομιλίες και διαλέξεις με θέματα φιλολογικού, φιλοσοφικού, λογοτεχνικού και κοινωνικού περιεχομένου. Αντιπρόεδρος της ΧΕΝ Ζακύνθου δραστηριοποιείται σε θέματα κοινωνικά και πολιτιστικά. Είναι ενεργό μέλος επιστημονικών ιστορικών εταιρειών και πολιτιστικών συλλόγων. Αρθρογραφεί σε τοπικές εφημερίδες.
Ασχολείται ερασιτεχνικά με τη ζωγραφική και τη μουσική. Ενεργό μέλος σε τοπικές κατά καιρούς χορωδίες. Κύρια όμως ασχολία της οι λαογραφικές μελέτες και η έρευνα. Συμμετείχε σε Πανελλήνια Συνέδρια Λαογραφίας και θεμάτων Επτανησιακού Πολιτισμού. Δημοσίευσε λαογραφικές και ιστορικές μελέτες σε επιστημονικά περιοδικά. Τρία βιβλία στο ενεργητικό της, τα δυο πρώτα λαογραφικού περιεχομένου.
- "Οι σταθμοί της ανθρώπινης ζωής στη Ζάκυνθο"
- "Η Ζάκυνθος του χθες και της μαγικής παράδοσης" και
- "ΟΔΑΖ από το βάθος του χρόνου μέχρι σήμερα".
