Η άποψη ότι το συναίσθημα συμβάλλει όχι μόνο στη νοημοσύνη αλλά επίσης σε μια "γεμάτη", πλήρη ζωή αναδύεται ιδιαίτερα από τις εργασίες που έχουν γίνει για τη συναισθηματική νοημοσύνη. Η ικανότητα να παρακολουθεί κάποιος τα συναισθήματά του ή τα συναισθήματα των άλλων, να τα διαχωρίζει και να χρησιμοποιεί αυτές τις πληροφορίες για να καθοδηγεί τις σχέσεις του ή τις ενέργειές του έχει αποδειχτεί ότι είναι μια σημαντική παράμετρος της νοημοσύνης (IQ). Οι έρευνες εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες σχετικά με τη γνώση και τα συναισθήματα αποδεικνύουν την παρουσία των συναισθημάτων και την επιρροή τους σε όλους τους τομείς της μάθησης και της συμπεριφοράς.
Το άτομο, για να επιζήσει και να ολοκληρωθεί, χρειάζεται κάτι περισσότερο από το σώμα και το νου. Χρειάζεται το συναίσθημα και τη διαπροσωπική σχέση. Νεότερες ψυχολογικές έρευνες έχουν επιβεβαιώσει ότι, για να υπάρξει φυσιολογική ζωή και ανάπτυξη, το άτομο χρειάζεται κοινωνικά βιώματα και διαπροσωπικές σχέσεις με τα γύρω του πρόσωπα. Θα πρέπει λοιπόν το άτομο, παράλληλα με τις διάφορες άλλες βιοκινητικές και γνωστικές ικανότητες και δεξιότητες, να αποκτήσει την ετοιμότητα να βιώνει συναισθηματικές καταστάσεις και να διαμορφώσει τρόπους αλληλεπίδρασης με τα πρόσωπα γύρω του, οι οποίοι θα του εξασφαλίζουν θετικές διαπροσωπικές σχέσεις και ικανοποιήσεις.
Ο φόβος είναι ένα από τα βασικά συναισθήματα μαζί με τη χαρά, το θυμό και τη λύπη. Ο φόβος, γενικά, αναφέρεται σε συναισθήματα τα οποία προκαλούνται από υπαρκτούς, πραγματικούς κινδύνους, σε αντίθεση με το άγχος και τις φοβίες, που συχνά δεν προέρχονται από υπαρκτές απειλές ή κινδύνους. Ο φόβος μπορεί να προκληθεί από έκθεση σε τραυματικές καταστάσεις, από παρατήρηση άλλων ανθρώπων που εκφράζουν φόβο ή από την πρόσληψη τρομακτικών πληροφοριών. Η παρατεταμένη έκθεση σε τέτοιες καταστάσεις φόβου μπορεί να οδηγήσει σε ψυχολογικές διαταραχές.
