Τα Βελεστινιώτικα

Όταν η Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα είχε απευθύνει τον Φεβρουάριο του 1992 την ευγενική πρόσκληση για συμμετοχή στο δεύτερο συνέδριο της που ορίσθηκε για τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου σκέφθηκα να προσφέρω τη μικρή μου συμβολή και επέλεξα σαν θέμα το "Δήμος Φερών και Βελεστίνο στα τέλη του 19ου αιώνα". Η επιλογή βασίσθηκε στο γεγονός ότι η διαδρομή του Δήμου Φερών, με πρωτεύουσα την ονομαστή κωμόπολη του Βελεστίνου, ήταν άγνωστη, όπως άγνωστα ήσαν και πολλά στοιχεία για τους δημάρχους και την πολιτεία τους, καθώς και για το ιστορικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο κινήθηκε η περιοχή την εποχή εκείνη. Αν είχα συνειδητοποιήσει το πόσο άγνωστα ήσαν όλα αυτά, ίσως δεν ανελάμβανα το εγχείρημα, αφού στην πορεία της έρευνας διαπιστώθηκε η ανυπαρξία πηγών, τόσο στον σημερινό Δήμο Βελεστίνου, όσο και στη Νομαρχία Μαγνησίας και στο Υπουργείο Εσωτερικών. Η επίμονη, πάντως, αναζήτηση, η άχαρη και δύσκολη και κουραστική, δεν αποθαρρύνει τον ερευνητή, ίσως μάλιστα επιδρά επάνω του σαν σαγηνευτικό πείσμα. Αυτό συνέβη και με τον Δήμο Φερών, ωσότου η έρευνα έφθασε σε κάποιο επιθυμητό αποτέλεσμα, αυτό που παρουσιάστηκε στο Βελεστίνο, στις 4 Οκτωβρίου 1992, στο συνέδριο. Στην αρχή της ανακοίνωσης δόθηκε το πορτραίτο του Βελεστίνου κατά τον 19ο αιώνα, καθώς και των γύρω χωριών που αποτέλεσαν τον Δήμο Φερών. Δίνονται επίσης στοιχεία για τη σύσταση και την εξέλιξη τον Δήμου, μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας στο ελληνικό Κράτος ως το 1900. Ακολουθούν τα ονόματα των δημάρχων που είχαν εκλεγεί κατά την τελευταία εικοσαετία του αιώνα, με αναφορά σε έργα και ημέρες του κάθε δημάρχου. Παράλληλα παρουσιάζονται χαρακτηριστικές λεπτομέρειες από τη γενική κατάσταση στο Βελεστίνο και στην περιοχή κατά το πρώτο στάδιο του ελευθέρου βίου και στη συνέχεια ως το τέλος του 19ου αιώνα. Σύνθεση πληθυσμού, σκίτσα από την πολιτική ζωή, στοιχεία για την ασφάλεια στην περιοχή, κατάσταση εκπαίδευσης, κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής, ασχολίες και συνθήκες ζωής των κατοίκων, η σημασία του Βελεστίνου ως πόλου έλξης των εκδρομέων, εκδηλώσεις για απόδοση τιμών στο Ρήγα Βελεστινλή και διάφορα γεγονότα στην ίδια περίοδο ολοκληρώνουν ένα ενδιαφέρον μωσαϊκό της τοπικής μικροϊστορίας. [...] (από τον πρόλογο της συγγραφέως)