Τούμπες στον ανήφορο

Η ζωή του Πίνο Ροβερέντο, που μας τη διηγείται ο ίδιος σ' αυτό το βιβλίο, ήταν δύσκολη και βίαιη: συνοψίζεται στη γέννησή του από κωφάλαλους γονείς· στη "ζάλη από το πρώτο του τσιγάρο"· στα χρόνια του στο οικοτροφείο απ' όπου χρειάστηκε να αποδράσει· στον εθισμό του στο αλκοόλ, σαν αντίδραση στο δίχως νόημα πεπρωμένο του· στο τρελοκομείο, τελευταίο καταφύγιο των απόβλητων της κοινωνίας αλλά και άσυλο του υπόκωφου και αγιάτρευτου πόνου που σου διδάσκει πως πρέπει οπωσδήποτε ν' αντέξεις· και στη φυλακή, που είναι ένας ξεχωριστός κόσμος, πιο πραγματικός κι από την ίδια την πραγματικότητα λόγω της σκληρότητας που επιδεικνύει ξεδιάντροπα χωρίς να υποβάλλεται σε καμιά ηθική ή κοινωνική επίκριση. Έπειτα όμως αλλάζει το τοπίο: η ζωή του έχει φτάσει μέχρι εκεί που δεν πάει άλλο· ο γάμος του με τη Λουτσιάνο, τη γυναίκα με το "καταπληκτικό άσπρο σατέν νυφικό", είναι σαν το φράγμα μεταξύ δύο ασυμβίβαστων τρόπων ζωής, της αργής αυτοκαταστροφής και της μπορετής αναβίωσης που την ψάχνει λαχανιασμένος κι ο ίδιος· κι όταν μια μέρα βρίσκεται στα πρόθυρα ν' αλλάξει δειλά τη ζωή του και η αλλαγή βασίζεται ολοκληρωτικά στη δύναμη της θέλησης, λέει στον εαυτό του: "Πρέπει ν' ακολουθήσω το ταχύ μου βήμα που με πάει πλέον στον ίσιο δρόμο". Το αυτοβιογραφικό αφήγημα του Πίνο Ροβερέντο δεν έχει περίσσια στολίδια και το διακρίνει η ανάγκη του "αφηγητή" να διηγείται αληθινά πράγματα, που όταν τα διαβάσεις, να μην τα ξεχάσεις ποτέ. Γιατί είναι ατόφια σαν τον ίδιο.