Το βρόμικο αίμα

...Αρχές του 20ού αιώνα, στο Βράνιε, στη νότια Σερβία, λίγο πριν την απελευθέρωση απ' την οθωμανική αυτοκρατορία, η ηρωίδα του μυθιστορήματος, η Σόφκα, αναδύεται ως τραγική μορφή μέσα απ' τις κοινωνικές, ιστορικές και οικονομικές αντιφάσεις. Το μυθιστόρημα αυτό είναι απ' τα πρώτα στη σερβική λογοτεχνία που εκφράζουν τα οδυνηρά αδιέξοδα της γυναικείας μοίρας σε μια σκληρή εποχή για τα Βαλκάνια. Το "Βρόμικο αίμα" είναι ένα από τα κορυφαία κλασικά έργα της σερβικής λογοτεχνίας και ο Στάνκοβιτς ο πρώτος σύγχρονος καλλιτέχνης στη σερβική κουλτούρα. Οι οικονομικές ανάγκες, οι κοινωνικές εξαρτήσεις και η οικογενειακή αλληλεγγύη διαμορφώνουν ένα σκοτεινό πλέγμα καταναγκασμών, που ξεδιπλώνει με θαυμάσιο τρόπο ο συγγραφέας. Ο ρεαλισμός του συγγραφέα εκφράζει την οδυνηρή καταπίεση της γυναίκας, τις δουλοπρεπείς σχέσεις των υπηρετών προς τ' αφεντικά τους και την απρόσωπη κοινωνική κατάσταση, όπου οι άνθρωποι είναι εξαρτημένοι από τις οικονομικές δυνάμεις που επιβάλλονται πάνω τους, όπως το σκοτάδι καλύπτει τη νύχτα...