Το κόκκινο λουλούδι

Ο Βσιέβολοντ Γκάρσιν (1855-1888), από τα 33 μόνο χρόνια της ζωής του χάρισε στη λογοτεχνία τα έντεκα, κατά τη διάρκεια των οποίων έγραψε γύρω στα είκοσι διηγήματα και νουβέλες, κάποια ποιήματα και ορισμένες σύντομες μελέτες για τη ζωγραφική. Σήμερα θεωρείται από τους συγγραφείς που συνέβαλαν καθοριστικά στην εξέλιξη και τη μεγάλη άνθιση που γνώρισε το διήγημα στη ρωσική λογοτεχνία στα τέλη του 19ου αιώνα.
Γεννήθηκε στο κυβερνείο του Εκατερινοσλάβσκ. Η μητέρα του ήταν μια τυπική αριστοκράτισσα της εποχής της που ενδιαφερόταν για τη λογοτεχνία και την πολιτική, μιλούσε άπταιστα γερμανικά και γαλλικά και ασκούσε τεράστια επιρροή στο γιο της. Ο δάσκαλός του ήταν μέλος του επαναστατικού κινήματος κατά του τσαρικού καθεστώτος. Μ' αυτόν θα το σκάσει η μητέρα του, παίρνοντας μαζί της τα μεγαλύτερα παιδιά της. Αργότερα θα τον ακολουθήσει στην εξορία. Ο μικρός Βσιέβολοντ έμεινε με τον πατέρα του, έναν απόστρατο αξιωματικό, άνθρωπο ιδιόρρυθμο και με πολλά ψυχολογικά προβλήματα. Για τρία χρόνια, το αγόρι μετατράπηκε σε μήλον της Έριδος ανάμεσα στους γονείς του. Αυτή η θλιβερή ιστορία επηρέασε πολύ τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του, αφήνοντας στο πρόσωπό του μια μόνιμη έκφραση μελαγχολίας.
Η ψυχοπάθεια του Βσιέβολοντ εκδηλώθηκε για πρώτη φορά στα δεκαεφτά του χρόνια, όταν ακόμα ήταν στο γυμνάσιο. Η τρέλα έπαιζε με τον Γκάρσιν το παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι. Πότε τον άρπαζε στα νύχια της και τον έριχνε στην άβυσσο και πότε τον άφηνε για λίγο ελεύθερο. Στα διαστήματα αυτής της ελευθερίας πρόλαβε να τελειώσει τις σπουδές του, πήγε εθελοντής στον ρωσοτουρκικό πόλεμο, έγινε γνωστός συγγραφέας που έχαιρε μεγάλης αγάπης και εκτίμησης από τους συμπατριώτες του, και έκανε οικογένεια. Σε περιόδους ηρεμίας και ύφεσης της ασθένειας έγραφε συνέχεια. Ωστόσο ήταν ένας άνθρωπος που προερχόταν από οικογένεια με πολύ βεβαρημένο ιστορικό - η μητέρα του ήταν συναισθηματικά ασταθής, ο πατέρας του είχε ψυχολογικά προβλήματα και ο μεγαλύτερος αδελφός του αυτοκτόνησε με όπλο σε εφηβική ηλικία.
Ο Γκάρσιν ξεκίνησε τη λογοτεχνική του πορεία γράφοντας ποιήματα, που όμως είδαν το φως της δημοσιότητας μετά το θάνατό του. Το 1876 δημοσίευσε το σατιρικό διήγημα "Η πραγματική ιστορία του αγροτικού συμβουλίου τάδε" και το 1877 πήγε εθελοντής στον ρωσσοτουρκικό πόλεμο. Τον Οκτώβρη της ίδιας χρονιάς, σε ηλικία μόλις είκοσι δύο χρόνων, δημοσίευσε το αντιπολεμικό αριστούργημά του "Τέσσερεις μέρες" που τον καθιέρωσε στα ρωσικά γράμματα και τον έκανε γνωστό έξω από τα σύνορα της πατρίδας του. Το διήγημα περιέχει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία και βασίστηκε σε πραγματικό γεγονός. Στις εμπειρίες του από τον πόλεμο επίσης και το διήγημα "Ένα πολύ σύντομο ρομάντζο" (1878). Μετά τον πόλεμο ο συγγραφέας σχετίστηκε με πρωτοπόρους ζωγράφους, σύχναζε σε εκθέσεις ζωγραφικής, άρχισε να γράφει για τη ζωγραφική, και εμφανίστηκε στα γράμματα και ως κριτικός τέχνης.
Το 1879 έγραψε το διήγημα "Attalea princeps", που εντυπωσίασε και δίχασε τους κριτικούς. Το 1880, μετά από μια νέα, πιο σοβαρή κρίση ψυχοπάθειας, τον μετέφεραν στο σπίτι του με ζουρλομανδύα και κατόπιν σε ψυχιατρική κλινική.
Το 1882 εκδόθηκε η πρώτη του συλλογή διηγημάτων. Ο Ιβάν Τουργκένιεφ τον πρόσεξε και τον ξεχώρισε αμέσως, χαρακτηρίζοντάς τον "αδιαμφισβήτητο και πρωτότυπο ταλέντο". Όμως εκείνος έπιασε δουλειά στην υπηρεσία σιδηροδρόμων για να ξεφύγει από το γράψιμο που, όπως παραπονιόταν, εξασθένιζε τις ψυχικές του δυνάμεις και τον οδηγούσε στην τρέλα.
Το 1883 παντρεύτηκε τη γιατρό Ναντιέζντα Ζολοτίλοβα. Την περίοδο αυτή, την οποία θεωρούσε την ευτυχέστερη της ζωής του, έγραψε "Το κόκκινο λουλούδι", ένα εξαιρετικό διήγημα στο οποίο περιγράφει πως ένα μυαλό διολισθαίνει στην τρέλα, έτσι όπως το βίωσε ο ίδιος.
Μετά το 1884, κάθε άνοιξη η ασθένειά του επιδεινωνόταν, με κατάθλιψη, απάθεια, εξασθένηση των ψυχικών και σωματικών του δυνάμεων και με βασανιστική αϋπνία. Στο ψυχιατρείο, παραπονιόταν ότι του έσταζαν παγωμένο νερό στο κεφάλι. Πραγματικότητα ή παραίσθηση, ποιος ξέρει;
Το 1885 έγραψε τη νουβέλα "Ναντιέζντα Νικολάγιεβνα".
Το Μάρτη του 1988, μην αντέχοντας την επιδείνωση της κατάστασής του που ένιωθε θα πλησιάζει, ο Γκάρσιν ρίχτηκε στο κενό από το κεφαλόσκαλο του σπιτιού του. Πέθανε στο νοσοκομείο ύστερα από πέντε μέρες. Λίγο αργότερα, δύο από τα μεγαλύτερα αδέλφια του τον ακολούθησαν στο θάνατο με τον ίδιο τρόπο.