Φύλλα δάφνης

Γεράσιμος Γρηγόρης (1907-1985). Ο Γεράσιμος Γρηγόρης γεννήθηκε στο Σπανοχώρι Σφακιωτών της Λευκάδας, γιος του Δημητρίου Γρηγόρη και μεγάλωσε σε αγροτικό περιβάλλον. Στην πόλη της Λευκάδας τέλειωσε το Γυμνάσιο και στη συνέχεια σπούδασε φιλολογία στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ παράλληλα πήρε μαθήματα ζωγραφικής και χαρακτικής. Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου υπηρέτησε στο αλβανικό μέτωπο και πήρε μέρος στην εθνική αντίσταση, ενταγμένος στο ΕΑΜ από το 1943 και ως το 1946. Παντρεύτηκε την Αικατερίνη Πολίτου με την οποία απέκτησε δυο γιους. Ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη δημοσιογραφία και υπήρξε μέλος της Ενώσεως Συντακτών Περιοδικού Τύπου, της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών (αντιπρόεδρος το 1979) και της Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών. Τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο πεζογραφίας (1959 για τη συλλογή διηγημάτων Η Πολιτεία ξέσκεπη) και το πρώτο κρατικό βραβείο διηγήματος (1964 για τη συλλογή διηγημάτων Πέρα από την όχθη), καθώς επίσης με βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για τη μελέτη του Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1977). Ασχολήθηκε επίσης με μεταφράσεις αρχαίου δράματος, με τη λαογραφία, τη σκιτσογραφία, τη φιλολογική μελέτη. Έργα του μεταφράστηκαν στα γερμανικά, τα ρουμανικά, τα σουηδικά, τα ουγγρικά, τα ρωσικά και τα βουλγαρικά. Πέθανε στην Αθήνα. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε στη διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων στην Αθήνα με δημοσιεύσεις ποιημάτων σε περιοδικά και το 1929 δημοσίευσε το διήγημα Το άλογό μου στο περιοδικό Ελληνικά Γράμματα. Το 1939 εξέδωσε τη συλλογή διηγημάτων Πορεία μέσα στη νύχτα. Το έργο του Γεράσιμου Γρηγόρη χρονικά μόνο μπορεί να τοποθετηθεί στην ελληνική λογοτεχνία του μεσοπολέμου. Ο Γρηγόρης βρέθηκε στον αντίποδα της ανανέωσης τόσο της ποίησης, όσο και της πεζογραφίας από τη λεγόμενη γενιά του τριάντα και συνέχισε την παράδοση των αρχών του εικοστού αιώνα, αλλά και της ελληνικής διηγηματογραφίας της γενιάς του 1880. Η πεζογραφία του κινείται στα πλαίσια του κοινωνικού ρεαλισμού συγγραφέων όπως οι Κώστας Παρορίτης, Κωνσταντίνος Θεοτόκης, Δημοσθένης Βουτυράς κ.α., χωρίς ωστόσο έμφαση στην κοινωνική καταγγελία και την κοινωνιολογική οπτική. Η γραφή του αναφέρεται συχνά σε προσωπικά βιώματα και καλύπτει τις θεματολογικές περιοχές της αστικής και αγροτικής ζωής (με έμφαση στην περιγραφή της φύσης ως αρχετυπικής δύναμης) και της ιστορικής περιόδου του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και της κατοχής. Επισημαίνονται επίσης οι απόπειρές του στο χώρο της υποβλητικής ατμόσφαιρας, του ονείρου και της επιστημονικής φαντασίας. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Γεράσιμου Γρηγόρη βλ. Δόξας Τάκης, «Γρηγόρης Δ.Γεράσιμος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 6. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Κοκκίνης Σπύρος, «Μνήμη Γεράσιμου Γρηγόρη», Περίπλους 28-29 (Ζάκυνθος), 1-6/1991, σ.13-14, Χατζηβασιλείου Βαγγέλης, «Γεράσιμος Γρηγόρης», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939) Γ΄, σ.196-214. Αθήνα, Σοκόλης, 1992 και χ.σ., «Γρηγόρης Γεράσιμος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 3. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985.
(Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).