Mészáros, István

Ο Istvan Meszaros, από τους σημαντικότερους μαρξιστές της εποχής μας, γεννήθηκε στη Βουδαπέστη το 1930. Μετά τις σπουδές του στο Λύκειο, πέτυχε με υποτροφία στο Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης και πρώτος στο κολέγιο Eomnos. Έξι μήνες μετά, επιχείρησαν να τον αποβάλουν, επειδή υπερασπίστηκε δημόσια τον Λούκατς εναντίον των επιθέσεων του Κόμματος.
Πτυχιούχος του Πανεπιστημίου της Βουδαπέστης, εξεπόνησε την διδακτορική του διατριβή υπό την επίβλεψη του Λούκατς (1954). Το 1951 προσλήφθηκε βοηθός του Λούκατς και στη συνέχεια αναπληρωτής καθηγητής στο Ινστιτούτο Αισθητικής του Πανεπιστημίου της Βουδαπέστης. Το 1956 ο Λούκατς όρισε τον Μέσαρος διάδοχό του και του ζήτησε να αναλάβει το μάθημα της Αισθητικής, το οποίο δίδαξε μέχρις ότου εγκατέλειψε τη χώρα του.
Στην περίοδο 1950-1956, ο Μέσαρος πήρε ενεργό μέρος στις πολιτισμικές και φιλολογικές διαμάχες, πάντοτε από τη μεριά εκείνων που ήταν υπέρ μιας αυθεντικής σοσιαλιστικής εξέλιξης. Ο Μέσαρος υπήρξε εκδότης του "Quarterly" της Ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών και αρχισυντάκτης του περιοδικού "Estinelet". Εγκατέλειψε τη χώρα του μετά τη δεύτερη σοβιετική επέμβαση το 1956 έχοντας πλέον πεισθεί ότι το σύστημα αυτό δεν ήταν δυνατόν να αναμορφωθεί.
Έκτοτε ο Μέσαρος δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο, στο Bedford College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και κατόπιν στο Sussex. Σήμερα είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου του Sussex και μέλος της Ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών.
Με το τεράστιο θεωρητικό του έργο ο Μέσαρος υπερασπίστηκε και ανάπτυξε την μαρξιστική φιλοσοφία και ειδικότερα την μαρξιστική ανάλυση της Ιστορίας. Σημαντική επίσης είναι η συμβολή του στην ανάπτυξη της μαρξιστικής θεωρίας των ιδεολογιών. Το τελευταίο μνημειώδες βιβλίο του, "Beyond Capital" (Πέραν του Κεφαλαίου), αποτελεί κατά κάποιο τρόπο, τη συνέχεια του "Κεφαλαίου" του Μαρξ, δοθέντος ότι διερευνά συνολικά και σε ιδιαίτερο βάθος την πορεία και τις αντιθέσεις του σημερινού καπιταλισμού και, αντίστοιχα, την δυνατότητα της αναγέννησης του εργατικού και του κομμουνιστικού κινήματος.
Βιβλία του Μέσαρος κυκλοφορούν στις κυριότερες ευρωπαϊκές γλώσσες. Επίσης έχουν μεταφραστεί στην Λατινική Αμερική, στην Περσία, στις Ινδίες.
Στην Ελλάδα ο Μέσαρος είναι γνωστός από το βιβλίο του "Η θεωρία του Μαρξ για την Αλλοτρίωση" (εκδ. Ράππα, 1973), από συνεργασίες του στο θεωρητικό περιοδικό "Ουτοπία", καθώς και από το αφιέρωμα του ίδιου περιοδικού στο έργο του (τεύχος 37, 1999). Το "Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα" έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, από το Μεξικό και τη Βραζιλία, στις κυριότερες ευρωπαϊκές χώρες, μέχρι την Περσία και τις Ινδίες.

Υποκατηγορίες
Φίλτρο