Βιβλία και μύθοι των Βογόμιλων

Το πέρασμα του χρόνου και οι πολλαπλές διώξεις, που υπέστησαν οι Βογόμιλοι τόσο από την θρησκευτική όσο και από την πολιτική ηγεσία των τόπων στους οποίους έζησαν και έδρασαν, δεν κατάφεραν να εξαλείψουν την μνήμη και το έργο τους από τις μνήμες των λαών της Βαλκανικής, αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης, στην οποία μεταλαμπάδευσαν το μήνυμα τους κάτω από διάφορα ονόματα. Καταδιωγμένοι, κυνηγημένοι, δυσφημισμένοι, συκοφαντημένοι, βασανισμένοι, ανασταίνονται και πάλι από την ιστορία, ακτινοβολώντας τόσο πολύ με το φωτοστέφανο της αγνότητας και του ιδεαλισμού, με την αυθεντία των μεγάλων ιδιοφυϊών, που χαράζουν βαθιά αυλάκια στην παγκόσμια ιστορία. Όπως λέει ο Δρ. Μιχαήλ Γκενόφσκι: "Είναι δυνατόν ένα κίνημα αδαών να διασχίσει τα σύνορα τόσων χωρών και να ωθήσει το ανθρώπινο πνεύμα, που ήταν σκλαβωμένο στην Ευρώπη, προς έναν αγώνα για την απελευθέρωση;". Το όνομα του Βογομιλισμού ανακτά σήμερα την παλιά του αίγλη, γιατί οι επιστήμονες το έθεσαν και πάλι στο ύψος που του ταιριάζει! Ο Βογομιλισμός είναι ένα από τα πανέμορφα άνθη της Βαλκανικής και γενικά της ανθρώπινης ιδιοφυίας, γιατί ο Βογομιλισμός δεν είναι μόνο μια κίνηση καθαρά κλειστού χαρακτήρα. Γεννήθηκε και αναπτύχθηκε στη βαλκανική Χερσόνησο, διέσχισε τα σύνορα της, κι έφτασε σ' ολόκληρη την ανθρωπότητα. Είναι μια κίνηση για όλη την ανθρωπότητα. Το μεγαλείο του Βογομιλισμού συνίσταται στο ότι προηγήθηκε πολλούς αιώνες του επιπέδου των συγχρόνων του. Τους είχε τόσο πολύ ξεπεράσει, ώστε ακόμα και τώρα απέχει πολύ από το να εφαρμοστεί στην ολότητα του, σχετικά με ό,τι είχαν αναγγείλει οι Βογόμιλοι κατά την πιο σκοτεινή εποχή της Ευρωπαϊκής ιστορίας, όταν όλη η Ευρώπη είχε πέσει μέσα στα μεγάλα σκοτάδια και την άγνοια! Αυτό, όμως, που είναι σημαντικό, είναι ότι, όσο ο καιρός περνά, τόσο η αφυπνισμένη συνειδητότητα του ανθρώπου αρχίζει να κατανοεί και να εκτιμά τις ιδέες των Βογόμιλων.