Θέμα και παραλλαγές

"Μπορεί η ζωή ενός μουσικού να προκαλέσει το γενικότερο ενδιαφέρον; Στα νιάτα μου, θα έδινα με θλίψη αρνητική απάντηση. Σημαντικοί στα μάτια του κόσμου ήταν οι ηγεμόνες, οι πολιτικοί, οι πολεμιστές. Ο καλλιτέχνης ήταν ένα πρόσωπο ευχάριστο ίσως, αλλά δευτερεύον, και δεν θα μπορούσε να συγκριθεί μαζί τους. Όμως τα μάτια μου άνοιξαν σιγά-σιγά. Τι είχε απομείνει από τα κατορθώματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του Ναπολέοντα; Τι απέγινε το βασίλειο του Βίσμαρκ, τι έφεραν οι τρομακτικές ιστορικές ανατροπές; Έχω την πεποίθηση ότι τα μεγάλα πνευματικά επιτεύγματα έχουν πολύ μεγαλύτερη σημασία για την ανθρωπότητα από ό,τι τα πολιτικά και τα ιστορικά γεγονότα. Έτσι, ως ταπεινός απόστολος της μουσικής και των μεγάλων της έργων, τολμώ να διηγηθώ τη ζωή μου, γιατί η ζωή αυτή υπηρέτησε την άχρονη δύναμη και ομορφιά της μουσικής, γιατί, αν και εφήμερη, ήρθε σ' επαφή με το άφθαρτο και δέχτηκε την ευλογία του. Γιατί τα έργα του δημιουργικού πνεύματος διαρκούν, είναι στην ουσία αθάνατα, ενώ η κοσμοϊστορική δράση ακόμη και των σημαντικότερων ανδρών είναι έρμαιο του χρόνου. Ο Ναπολέων πέθανε, αλλά ο Μπετόβεν ζει."