Κόμματα και κομματικά συστήματα

Πριν από τέσσερα περίπου χρόνια δημοσίευσα στο περιοδικό "Σύνταγμα" ένα άρθρο στο οποίο επιχειρούσα μια συστηματική θεωρητική επεξεργασία της έννοιας "πολιτικό κόμμα". Το άρθρο αυτό απετέλεσε τον πυρήνα μεταγενέστερης ευρύτερης διαπραγμάτευσης του κομματικού φαινομένου, που πήρε τη μορφή πανεπιστημιακών παραδόσεων, πολυγραφημένων από την Πάντειο ΑΣΠΕ. Πέρυσι οι εκδόσεις "Ροές" κυκλοφόρησαν βιβλίο μου με τίτλο "Τα πολιτικά κόμματα - θεωρητική προσέγγιση" καθώς και μια μικρή συμπληρωματική μελέτη μου για το κομματικό φαινόμενο στον Τρίτο κόσμο. Στα έργα αυτά επιχειρείτο μια πολυεστιακή και συστηματική προσέγγιση της κομματικής πραγματικότητας ως πολιτικής οργάνωσης, ως προπαγανδιστικού μηχανισμού, ως εργαλείου παραγωγής ιδεολογίας και, ακόμη, ως θεσμού που βρίσκεται σε διαλεκτική αλληλεπίδραση με τον ευρύτερο πολιτικό και κοινωνικό του περίγυρο. Το έργο που ο αναγνώστης κρατάει τη στιγμή αυτή στα χέρια του έχει την ίδια προβληματική και παρεμφερή κατάταξη ύλης. Τα διάφορα, όμως, θέματα μελετώνται εδώ σε σημαντικά μεγαλύτερο βάθος, οι αναλυόμενες έννοιες καταβάλλεται προσπάθεια να φωτισθούν με περισσότερα παραδείγματα, επιδιώκεται δε διεξοδικότερη και πληρέστερη αξιοποίηση της διεθνούς βιβλιογραφίας. Τέλος, προστίθενται κάποια κεφάλαια και, ιδίως, ένα μεγάλο παράρτημα στο οποίο καταγράφεται η εξέλιξη της εκλογικής δυνάμεως των κομμάτων στις κυριότερες δυτικοευρωπαϊκές δημοκρατίες και περιγράφεται η πορεία των κομματικών τους συστημάτων από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι σήμερα...