Η Μονεμβασία ιδρύθηκε τον ΣΤ΄ μ.Χ. αιώνα πάνω σε ένα βράχο στην ανατολική ακτή της Πελοποννήσου από τους κατοίκους της Σπάρτης και εξελίχθηκε σε ένα σημαντικό λιμάνι. Οι πολίτες διατήρησαν τους αρχαίους θεσμούς τους και συγχρόνως ανέπτυξαν σταδιακά δραστηριότητες που σχετίζονταν με τη θάλασσα, στρατιωτικές και εμπορικές. Περίοδοι ιδιαίτερης ευημερίας για την πόλη υπήρξαν ο ΙΑ΄ και ο ΙΒ΄ αιώνας, ενώ παρέμεινε πολύ σημαντικό εμπορικό κέντρο και κατά την τελευταία Βυζαντινή περίοδο.
Η Μονεμβασία ιδρύθηκε τον ΣΤ΄ μ.Χ. αιώνα πάνω σε ένα βράχο στην ανατολική ακτή της Πελοποννήσου από τους κατοίκους της Σπάρτης και εξελίχθηκε σε ένα σημαντικό λιμάνι. Οι πολίτες διατήρησαν τους αρχαίους θεσμούς τους και συγχρόνως ανέπτυξαν σταδιακά δραστηριότητες που σχετίζονταν με τη θάλασσα, στρατιωτικές και εμπορικές. Περίοδοι ιδιαίτερης ευημερίας για την πόλη υπήρξαν ο ΙΑ΄ και ο ΙΒ΄ αιώνας, ενώ παρέμεινε πολύ σημαντικό εμπορικό κέντρο και κατά την τελευταία Βυζαντινή περίοδο.
Μετά την πτώση του Βυζαντίου η Μονεμβασία ετέθη πρώτα υπό την προστασία του Πάπα και μετά υπό Βενετική κυριαρχία. Η αλλαγή συνθηκών οδήγησε στην σταδιακή παρακμή της. Οι Βενετοί την παρέδωσαν στους Τούρκους το 1540 και επέστρεψαν το 1690 για εικοσιπέντε χρόνια. Μετά τη δεύτερη Οθωμανική κατοχή υπήρξε η πρώτη πόλη που ελευθερώθηκε το 1821 κατά τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας.
Με τη χρήση πηγών από όλες τις περιόδους της ιστορίας της καθώς και πρωτότυπο υλικό από έρευνα επί τόπου για την αρχιτεκτονική και την πολεοδομική εξέλιξη, παρουσιάζεται η μακραίωνη πορεία μιας μοναδικής πόλης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η οποία είχε διατηρήσει θεσμούς αυτοδιοίκησης από τη Ρωμαϊκή περίοδο.
