Χρησμολόγιο και τέχνη της φρόνησης

"Λίγο χρησιμεύει να είσαι ευχαριστημένος με τον εαυτό σου, αν δεν ικανοποιείς τους άλλους· και συνήθως η κοινή περιφρόνηση τιμωρεί την προσωπική ικανοποίηση: είναι οφειλέτης προς όλους όποιος πληρώνεται από τον εαυτό του. Το να θέλεις να μιλάς για ν' ακούς τη φωνή σου είναι πράγμα αταίριαστο· κι αν το να μιλάς στον εαυτό σου κατά μόνας είναι τρέλα, το ν' ακούς τον εαυτό σου μπροστά στους άλλους είναι τρέλα διπλή. Ελάττωμα των σπουδαίων είναι να μιλούν επαναλαμβάνοντας κάθε λίγο και λιγάκι "καλά δεν τα λέω;" ή εκείνο το "ε;", που παίρνει το κεφάλι των ακροατών τους." Ο Ισπανός στοχαστής Μπαλτάσαρ Γκρασιάν (1601-1658), μέλος του Τάγματος των Ιησουιτών, καθηγητής Φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο της Γανδία, αλλά και ιεροκήρυκας στη Μαδρίτη, εξομολόγος επιφανών προσωπικοτήτων, αλλά και προστατευόμενος φωτισμένων αριστοκρατών, γνωστός ως "ο Νίτσε της Ισπανίας", αποτελεί μοναδικό δείγμα ανατρεπτικής όσο και γόνιμης σκέψης στην ιστορία του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Το "Χρησμολόγιο και Τέχνη της Φρόνησης" είναι το πλέον μεταφρασμένο κείμενο της ισπανικής γλώσσας (μετά τον "Δον Κιχώτη") και απασχόλησε τον Σοπενχάουερ, που ευχόταν να το είχε γράψει ο ίδιος. Στην εποχή μας, όπου οι αλλαγές είναι συνεχείς και οι κοινωνικές -όσο και προσωπικές- επιλογές ασαφείς, ο Γκρασιάν παίζει το ρόλο οδηγού για την ψύχραιμη αντιμετώπιση των γεγονότων και του βίου. Δεν είναι τυχαίο ότι οι προϊστάμενοι του Γκρασιάν του απαγόρευσαν να γράφει, και τον έστειλαν στη φυλακή, αφού του πήραν την πένα.