Νίκος Σκαλκώτας

Το κείμενο του Γ. Χατζηνίκου είναι πολύτιμο για πολλούς λόγους. Είναι, κατ' αρχάς, μια αυθεντική μαρτυρία στιγμών από τα μέσα του 20ου αιώνα, της περιόδου δηλαδή που σημάδεψε την αντίληψη όλων όσων διδάσκουν μουσική σήμερα, και ταυτόχρονα ένα βοήθημα στον καθορισμό των προβλημάτων που απασχολούν τον σύγχρονο δημιουργό και ερμηνευτή στην πορεία της μουσικής του εκπαίδευσης. Επίσης, δίνει μια συνολική εικόνα των θέσεων του δασκάλου Χατζηνίκου, γεγονός που το καθιστά μια σπάνια ιστορική μαρτυρία, για όσους δεν είχαν την ευκαιρία να ζήσουν την διδασκαλία του, αλλά και ένα έγκυρο εγχειρίδιο, γι' αυτούς που σήμερα την παρακολουθούν μέσω σεμιναρίων, μαθημάτων και συναυλιών. Τέλος, προσεγγίζει τον Νίκο Σκαλκώτα μέσα από έναν ειλικρινή προβληματισμό και φέρνει τη μουσική του σημαντικού αυτού Έλληνα συνθέτη, αλλά και τη σύγχρονη μουσική εν δυνάμει, κοντύτερα τόσο στον "απλό" ακροατή όσο και στον σημερινό ερμηνευτή της. Ο Σκαλκώτας γίνεται αφετηρία σκέψεων και παρουσιάζεται ως υπόδειγμα μιας επιτυχημένης και αρμονικής συνύπαρξης της "σοβαρής" ευρωπαϊκής μουσικής με την ελληνική παραδοσιακή, ενώ η τελευταία αντιμετωπίζεται ως φορέας μιας προϋπάρχουσας συλλογικής μουσικής αντίληψης (παράλληλα με το συλλογικό υποσυνείδητο του Jung). Το τραγούδι φέρει μνήμες και μεταδίδει νοήματα και οι "προσθετικοί" και "ανώμαλοι" ρυθμοί μετατρέπονται σε "φυσική κίνηση" χάνοντας αυτομάτως τη δυσκολία τους... Ο Χατζηνίκος γράφει έτσι όπως ακριβώς μιλάει. Με τρόπο "μουσικό". Τα θέματά του, οι ιδέες του, εμφανίζονται και εξελίσσονται σύμφωνα με τους νόμους της μουσικής σκέψης και όχι αυτούς του γραπτού λόγου. Το γεγονός αυτό ίσως ξενίσει στην αρχή τον μη-μουσικό αναγνώστη, ενώ σίγουρα και σχεδόν αυτόματα θα δημιουργήσει μια αίσθηση συγγένειας στον μουσικό. Η ανάγνωση του κειμένου αυτού λειτουργεί γραμμικά, προχωρώντας πάντα προς τα εμπρός και έχοντας σαν κύριο άξονα την φυσική ροή του χρόνου, ακριβώς όπως λειτουργεί και μια μουσική δομή, ένα μουσικό έργο.